Een toegankelijk verleden

Publieksruimten van het Nationaal Archief in Den Haag

Open, uitnodigend, levendig; van archiveren naar presenteren, van conserveren naar informeren. Dit is dé plek waar de geschiedenis van Nederland wordt bijgehouden en bewaard: 137 km aan archiefmateriaal, 15 miljoen foto’s en 300.000 kaarten getuigen van duizend jaar Hollandse historie. De waardevolle collectie is voor iedereen toegankelijk, maar dat straalde het archief tot voor kort nog niet uit. Met een grootscheepse verbouwing, een nieuwe inrichting en interactieve installaties is het archief opengebroken. Van Eijk & Van der Lubbe bedachten de vertaalslag van bewaren naar presenteren en communiceren. Functionaliteit en inrichting zijn inzichtelijk en aantrekkelijk gemaakt voor een groter publiek.

In de omloop rond de binnentuin laten minipresentaties zien wat het archief te bieden heeft. Een interactieve stamboom toont wat er op de afdeling genealogie gebeurt, een landmeter met touch screen projecteert gigantische landkaarten op een scherm en laat zien hoe de kaart in de loop der tijd veranderd is. Een fotokrul met 25 digitale fotolijsten biedt een eerste indruk van het gigantische fotoarchief. Een eindje verderop is het depot van de Staten-Generaal te herkennen aan de ervan af druipende zegelwas met officieel stempel.

De connectie tussen verleden en heden is tot in subtiele details uitgewerkt. Zo lopen de tegels aan de wand in de workshopruimte van onder naar boven door de geschiedenis heen: onderaan de Makkumer tegels uit de achttiende eeuw, bovenaan een strakke moderne variant uit de Mosa fabriek. Ook in de unieke kussens waarop de kostbare boeken opengeslagen worden, is op een bijzondere manier een historische en een hedendaagse laag verweven. En zelfs de stoelen in de studieruimte spelen met de tijd; klassiekers van Friso Kramer, Rietveld en Gispen lijken een stoelendans aan te gaan met moderne vormvarianten van Ineke Hans en Richard Hutten.

Plattegrond

Fase 2: Nieuw entreegebied

Na de vernieuwing van de studiezalen en de publieksruimten in 2013, mocht Van Eijk & Van der Lubbe ook het entreegebied aanpakken. Open, uitnodigend, levendig; van archiveren naar presenteren, van conserveren naar informeren. Samen met diederendirrix architecten zijn de ruimtelijke ingrepen tot stand gekomen.

Van introvert naar uitnodigend
Door de gevel op de begane grond naar voren te plaatsen, heeft het gebied zich geopend richting het plein. De entree is zichtbaar geworden, licht treedt toe in de publieksruimten en horeca loopt door van binnen naar buiten. Vanuit het entreegebied kan de bezoeker naar de studiezalen, de omloop met kleine tentoonstellingen over het Nationaal Archief en de expositieruimte. 

Kennismaken
Het entreegebied van het Nationaal Archief is óók de entree van meerdere bewoners in het gebouw. Zo komen ook bezoekers aan de Koninklijke Bibliotheek en de Raad voor Cultuur binnen in deze ruimte. De bezoeker ontmoet daarom als eerste een grote kennismakingswand waarop alle inwonende instanties zichzelf voorstellen. Bij de rode balie, als hart in de witte ruimte, kunnen alle vragen worden gesteld aan een medewerker.

Presenteren
Naast de balie is ruimte gecreëerd voor een winkel. Hier worden producten gepresenteerd en aangeboden die aansluiten bij de activiteiten van het Nationaal Archief. In deze semiopenbare ruimte is de winkel afsluitbaar doordat de bovenhangende lichtkappen over de presentiemeubels kunnen zakken.

Plattegronden

vloerpatroon - eerste verdieping

Werken, verblijven en ontmoeten
Binnen het entreegebied is horeca geïntegreerd waar verbleven maar ook gewerkt kan worden. Betegeld met Makkummer witjes en met gebruik van ontwerpen van klinkende namen uit onze ontwerphistorie. Meubels van Gerrit Rietveld en Martin Visser staan naast meubels van hedendaagse ontwerpers zoals Arjan Brekveld en Danny Fang.

In de foyers op de eerste verdieping zijn werk- en ontmoetingsplekken geland. Geïnspireerd op de oude “overzeilers” toont de vloer een netwerk van lijnen en verbindingen. Historische materialen zoals Hollands Eiken en wolvilt van schapen uit het Groene Hart geven deze vernieuwde omgeving een eigen karakter.

Ontwerp interieur en publieksruimten
Opdrachtgever: Nationaal Archief Den Haag
Jaar: 2013
Concept interactieve installaties in samenwerking met: Erik Nap
Uitvoerder: IHC Interior
Afmeting: 3100 m2
Projectnummer: 11.008-NA

Nieuw entreegebied
Opdrachtgever: Nationaal Archief Den Haag
Architect (1979): Sjoerd Schamhart
Architectonische ingrepen: ism diederendirrix architecten.
Jaar: 2018
Concept interactieve installaties in samenwerking met: Erik Nap
Uitvoerders: Formabouw, Bazelmans AV, Van der Plas Interior
Afmeting: 3100 m2
Projectnummer: 16.001-NA2

Producten zijn te koop via USUALS: Theedoeken Nationaal Archief, Handgrepen